Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính copd

COPD

CHẨN ĐOÁN

1. nguyên nhân viêm phế quản mạn và khí phế thũng (COPD) như hút thuốc lá, ô nhiễm môi trường, bụi silic, viêm phổi mạn, thiếu α-1 antitrypsin

2. gây ho, khó thở, khò khè và diễn biến nặng lên

3. cần phải luyện tập hàng ngày

- hỏi về tiền sử dùng thuốc, điều trị oxy tại nhà, bệnh lý tim mạch

4. đợt cấp COPD. thường do nhiều yếu tố, nên xem xét những nguyên nhân cơ bản có thể có:

- Nhiễm trùng bao gồm cả virus; co thắt phế quản; ứ đờm; tràn khí màng phổi; viêm phổi do hít; suy tim phải, trái hoặc 2 bên; rối loạn nhịp tim bao gồm AF; nhồi máu cơ tim.

- không tuân thủ dùng thuốc bao gồm dùng steroid; phản ứng do điều trị với thuốc an thần quá mức, thuốc phiện hoặc vô ý dùng chẹn β; chất gây dị ứng hoặc thay đổi thời tiết; bệnh ác tính và PE.

5. Kiểm tra: sốt, môi mím, thở nhanh, tim đập nhanh và thở khò khè. Cũng tìm:

- Tím tái, da hồng hào và dấu hiệu suy tim phải có JVP tăng và phù ngoại biên.

- tăng carbon dioxide gây đau đầu, buồn ngủ, run và mạch dội

6. lập đường truyền tĩnh mạch, sinh hóa, glucose, cấy máu, monitor tim và sp02

7. Lấy ABG nếu bệnh nhân nặng, kiểm tra PaO2 <60 mmHg (8 kPa), PaCO2> 45 mmHg (6 kPa) và bicarbonate tăng trong toan hô hấp còn bù

8. làm điện tâm đồ và tìm sóng P phế (P pulmonale), phì đại tâm thất phải và dấu hiệu của thiếu máu cục bộ với ST và T thay đổi

9. đo chức năng hô hấp đầu giường PEF, FEV1 và FVC để so sánh với các xét nghiệm chức năng hô hấp trước đó và theo dõi đáp ứng điều trị.

10. chụp X quang phổi có thể thấy giãn khoang liên sườn, xẹp phổi, tràn khí màng phổi, suy tim hoặc một khối ở phổi.

XỬ TRÍ

1. thở oxy 28% qua Venturi mask nếu không có tăng pc02 mạn, tăng PaCO 2 và bicarbonat+ Duy trì sp02 90%.

- Có thể thở oxy liều cao 40–60% qua mask để điều trị thiếu oxy. Chú ý mức độ thay đổi và mức tăng PaCO 2 .

2. salbutamol 5 mg khí dung chống co thắt phế quản nếu cần và ipratropium (Atrovent™) 500mcg trong 6h

3. prednisolone 50 mg uống hoặc hydrocortisone 200 mg IV nếu nuốt khó, co thắt phế quản và/hoặc nếu bệnh nhân có thời gian dùng steroid lâu dài

4. chống nhiễm khuẩn với amoxicillin 500 mg uống ngày 3 lần hoặc doxycycline 200 mg uống 1 lần sau đó 100 mg uống trong 5 ngày.

5. frusemide (furosemide) 40 mg i.v nếu nghi suy tim

6. chú ý nếu bệnh nhân mệt mỏi, lo âu, lú lẫn hoặc tăng PaCO 2 và giảm pH.

- Thở máy không xâm nhập (NIV) và theo dõi sát

- Bắt đầu cho hít vào áp lực dương (iPAP) cài đặt 10–12 cm H 2 O và thở ra áp lực dương (ePAP) 4–6 cm H 2 O.